ΤΙ είναι η σκωληκοειδής απόφυση

Η σκωληκοειδής είναι μιά απόφυση (προέκταση) του παχέος εντέρου που κυριολεκτικά κρέμεται από το αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου που ονομάζεται “τυφλό” και βρίσκεται κοντά στην ένωση με το λεπτό έντερο. Αν και δεν γνωρίζουμε την ακριβή λειτουργία της, η σκωληκοειδής απόφυση δεν είναι απαραίτητη στον οργανισμό.

Ποιες είναι οι ασθένειες της σκωληκειδούς απόφυσης

Η πιο συχνή ασθένεια της σκωληκοειδούς είναι φυσικά η οξεία σκωληκοειδίτιδα. Σε ποσοστό μικρότερο από 1%, εμφανίζονται σπάνιοι όγκοι της σκωληκοειδούς όπως το καρκινοειδές, τα αδενώματα και τα αδενοκαρκινώματα.

Τι είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι φλεγμονή του οργάνου που συνήθως προέρχεται από την απόφραξη του αυλού της απόφυσης από κοπρόλιθο ή διογκωμένο λεμφικό ιστό. Είναι η συχνότερη αιτία επείγουσας χειρουργικής επέμβασης της κοιλιάς.

Ποια είναι τα στάδια της σκωληκοειδίτιδας

Στα κλασικά βιβλία χειρουργικής, η σκωληκοειδίτιδα περιγράφεται ως μια σειρά φαινομένων που ξεκινούν από την απλή φλεγμονή για να προχωρήσουν στη γάγγραινα, νέκρωση και τελικά ρήξη του οργάνου. Η ρήξη της απόφυσης οφηγεί σε απόστημα ή και περιτονίτιδα. Τα στάδια αυτά δεν είναι ευδιάκριτα σε όλες τις περιπτώσεις όπως και δεν είναι σαφές πόσος χρόνος χρειάζεται σε κάθε ασθενή για να ολοκληρωθεί το φαινόμενο. Κάθε φάση της φλεγμονώδους εξεργασίας έχει διαφορετική εικόνα στην χειρουργική διερεύνυση της κοιλιάς. Αντίστοιχες μπορεί να είναι και οι τεχνικές δυσκολίες που παρουσιάζονται.

Σε πολλές περιπτώσεις, η φλεγμονή υποχωρεί προσωρινά γεγονός που δυσκολεύει τη διάγνωση αλλά και επιμηκύνει τη διάρκεια του επεισοδίου.

Ποια είναι τα συμπτώματα της σκωληκοειδίτιδας

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα εμφανίζεται με πόνο στην κοιλιά που αρχικά είναι διάχυτος γύρω από τον ομφαλό αλλά στη συνέχεια εντοπίζεται προς τα δεξιά. Συνήθως υπάρχει χαμηλή πυρετική κίνηση, ανορεξία, ναυτία ή εμετός. Η εξέλιξη των συμπτωμάτων μπορεί να είναι εντυπωσιακή με έντονο πόνο, πυρετό και εικόνα βαρειάς νόσου. Σε λίγες περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσουν χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία και να επανεμφανισθούν μετά από ημέρες ή εβδομάδες.

Πόσο επικίνδυνη είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα ήταν μια επικίνδυνη και συχνά μοιραία νόσος μέχρι τη δημοσίευση της μελέτης του Reginald Fitz το 1886. Από τότε έγινε σαφές ότι η πρώιμη χειρουργική επέμβαση οδηγεί σε θεραπεία τη νόσο. Σήμερα, η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι μια νόσος της οποία η αντιμετώπιση γίνεται άμεσα και με ασφάλεια.

Πως γίνεται η διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας

Η υποψία της νόσου μπαίνει από την κλινική εικόνα, δηλαδή τους χαρακτήρες του πόνου και την εξέταση της κοιλίας. Από τις εργαστηριακές εξετάσεις, συνήθως παρατηρείται αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων και της CRP.

Η επιβεβαίωση της διάγνωσης πριν το χειρουργείο γίνεται με την προσπάθεια απεικόνισης της απόφυσης. Αυτό μπορεί να γίνει με το υπερηχογράφημα και την αξονική τομογραφία.

Το υπερηχογράφημα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε γυναίκες με πόνο στην κοιλιά ώστε να ελέγχονται τα έσω γεννητικά όργανα και ιδίως οι ωοθήκες.

Η αξονική τομογραφία είναι η πλεόν αξιόπιστη μέθοδος για τη διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας. Πρόκειται για τη μέθοδο με τη μεγαλύτερη ευαισθησία και ειδικότητα που μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση και να αποτρέψει την καθυστερημένη έναρξη της θεραπείας.

Μπορεί κάποιος να οδηγηθεί στο χειρουργείο χωρίς να έχει σκωληκοειδίτιδα;

Όταν η διάγνωση βασίζεται μόνο στην κλινική εικόνα και τα λευκά αιμοσφαίρια, πολλοί άνθρωποι με πόνο στη δεξιά κοιλία, οδηγούνται στο χειρουργείο χωρίς λόγο. Το ποσοστό αυτό διεθνώς κυμαίνεται από 20% μέχρι και 40% όσων εξετασθούν με ύποπτα συμπτώματα. Οι επιπλέον απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα – αξονική) μειώνουν το ποσοστό των μη αναγκαίων χειρουργείων κάτω από το 5%.

Ποιες άλλες παθήσεις μοιάζουν με σκωληκοειδίτιδα

Ο κατάλογος των άλλων πιθανών διαγνώσεων στον πόνο της δεξιάς κοιλίας είναι μεγάλος. Σε νέες γυναίκες είναι συχνά τα προβλήματα από τα έσω γεννητικά όργανα (ωοθήκες). Πολλές παθήσεις του εντέρου μπορεί να εκδηλωθούν με παρόμοια συμπτώματα αλλά και απλές λοιμώξεις του πεπτικού ή του ουροποιητικού συστήματος. Η βασική απόφαση που πρέπει να ληφθεί είναι αν ο ασθενής πρέπει να οδηγηθεί στο χειρουργείο και πόσο άμεσα πρέπει να γίνει αυτό. Τα περισσότερα προβλήματα ξεκινούν από λάθος διαγνώσεις και καθυστερημένες θεραπείες.

Ποια είναι η θεραπεία της οξείας σκωληκοειδίτιδας

Η θεραπεία της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι η χειρουργική αφαίρεση της φλεγμαίνουσας απόφυσης. Η σκωληκοειδεκτομή μπορεί να γίνει με την ανοικτή ή τη λαπαροσκοπική τεχνική.

Πότε γίνεται η επέμβαση

Η επέμβαση γίνεται μόλις τεθεί η διάγνωση. Σωστό είναι η επέμβαση να γίνεται νωρίς, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να γίνεται και σε ώρες που το Νοσοκομείο δεν βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία. Η ανάγκη για επέμβαση σπάνια είναι τόσο επείγουσα που να μην επιτρέπει την ορθή προετοιμασία του ασθενούς.

Οξεία σκωηκοειδίτιδα στην εγκυμοσύνη;

Η σκωληκοειδίτιδα στην εγκυμοσύνη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη κυρίως για το έμβρυο. Το έμβρυο δεν αντέχει εύκολα τη φλεγμονή της μητέρας και αντιδρά με ταχυκαρδία. Το στρες αυτό μπορεί να είναι μοιραίο για το κύημα. Η επέμβαση στις εγκύους πρέπει να γίνεται όσο είναι δυνατόν γρηγορότερα και σε νοσοκομείο με μαιευτικό τμήμα. Η επέμβαση γίνεται συνήθως ανοικτά αν και ανάλογα με το τρίμηνο της κύησης μπορεί να γίνει και λαπαροσκόπηση. Εμείς στο ΜΗΤΕΡΑ με την τεράστια εμπειρία σε δύσκολες εγκυμοσύνες, χρειάστηκε πολλές φορές να χειρουργήσουμε εγκύους με τους συναδέλφους μαιευτήρες κοντά. Πρόβλημα στη διάγνωση υπάρχει συχνά διότι στην εγκυμοσύνη δεν έχουμε τη βοήθεια της αξονικής τομογραφίας και ανάλογα με το τρίμηνο, μπορεί να μην έχουμε ούτε τη δυνατότητα μαγνητικής τομογραφίας. Στο ΜΗΤΕΡΑ, στηριζόμαστε πολύ στους έμπειρους υπερηχολόγους μας που μας κατευθύνουν με ασφάλεια και υπευθυνότητα. Βρισκόμαστε πάντα κοντά στις εγκυμονούσες ασθενείς μας με όλη την υποστήριξη του μεγαλύτερου μαιευτικού τμήματος.

Πως γίνεται η ανοικτή επέμβαση;

Η ανοικτή σκωληκοειδεκτομή γίνεται με μια μικρή τομή στο κάτω δεξιό τμήμα της κοιλιάς. Το μήκος της τομής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως, η βαρύτητα της φλεγμονής, η αβεβαιότητα της διάγνωσης αλλά και τα κιλά του ασθενούς.

Πως γίνεται η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή;

Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή γίνεται με τρεις οπές από τις οποίες εισέρχεται στην κοιλιά η κάμερα και λεπτά εργαλεία. Η υπόλοιπη επέμβαση της λαπαροσκοπικής σκωληκοειδεκτομής δε διαφέρει από την ανοικτή τεχνική.

Ποια τεχνική υπερτερεί;

Οι δύο τεχνικές σκωληκοειδεκτομής (ανοικτή και λαπαροσκοπική) είναι πρακτικά ισοδύναμες. Στις απλές περιπτώσεις, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο και με τις δύο προσεγγίσεις. Η λαπαροσκοπική τεχνική πλεονεκτεί όταν υπάρχει αμφιβολία στη διάγνωση διότι επιτρέπει την καλύτερη διερεύνηση της κοιλιάς. Πλεονεκτεί ακόμη σε παχύσαρκους ασθενείς οι οποίοι αποφεύγουν μεγάλες και επώδυνες τομές. Σε ότι αφορά τη συχνότητα εμφάνισης μετεγχειρητικών επιπλοκών, δεν έχει διαπιστωθεί να πλεονεκτεί κάποια από τις δύο μεθόδους.

Ποια είναι η διάρκεια νοσηλείας;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο 24-48 ώρες μετά την επέμβαση. Κάποιοι ασθενείς, ανάλογα και με τη βαρύτητα του επεισοδίου, μπορεί να νοσηλευθούν για μεγαλύτερο διάστημα.

Υπάρχει συντηρητική θεραπεία;

Τα τελευταία έτη έχει βρεθεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις η φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης υποχωρεί με τη χρήση αντιβιωτικών. Αυτό επιτρέπει τη συντηρητική αντιμετώπιση αρκετών ασθενών. Όμως πρέπει να τονισθεί ότι πολλοί από τους ασθενείς που θα αντιμετωπισθούν αρχικά συντηρητικά, κάποια στιγμή (μπορεί μετά από εβδομάδες) θα οδηγηθούν τελικά στο χειρουργείο. Επιπλέον, η συντηρητική αγωγή μπορεί να οδηγήσει σε μακρύτερη νοσηλεία σε σχέση με την χειρουργική επέμβαση. Η απόφαση για  συντηρητική αγωγή λαμβάνεται από κοινού με τον ιατρό αλλά μόνον εφ΄όσον εκείνος θεωρεί ότι είναι ασφαλής.

Τι είναι το σκωληκοειδικό απόστημα;

Το σκωληκοειδικό απόστημα (πλαστρόν) δημιουργείται από τον οργανισμό γύρω από μια φλεγμαίνουσα απόφυση με σκοπό να προστατευθεί η υπόλοιπη κοιλιά από τη γενικευμένη περιτονίτιδα. Περιέχει πύο και εκτός από πόνο συνοδεύεται από πυρετό με ρίγη. Η αντιμετώπισή του είναι χειρουργική αν και μπορεί να προηγηθούν συνεδρίες με αντιβιωτικά.