Έντονος πόνος στον πρωκτό και πυρετός σημαίνει απόστημα και μόνη θεραπεία είναι το χειρουργείο. Η αντιβίωση δεν επαρκεί και απλά καθυστερεί τον ασθενή που δεν βρίσκει ανακούφιση. Η ταλαιπωρία μπορεί να είναι μεγάλη ενώ η ανακούφιση μόλις ανοίξουμε το απόστημα είναι άμεση. Κάθε καθυστέρηση στη θεραπεία του πρωκτικού αποστήματος μπορεί να έχει και άλλες συνέπειες, όπως τη δημιουργία ενός δύσκολου συριγγίου.

Τι είναι το απόστημα;

Το απόστημα είναι μια κοιλότητα γεμάτη πύο, μικρόβια, κατεστραμμένους ιστούς και προϊόντα φλεγμονής. Τα αποστήματα πονούν πολύ και ο ασθενής έχει πυρετό με ρίγη. Όσο καθυστερούμε τη θεραπεία, τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα. Όταν εμφανίζονται στην περιοχή του πρωκτού, ονομάζονται περιπρωκτικά ή περιορθικά αποστήματα. Η ακριβής μορφολογία και εντόπιση του αποστήματος συνήθως διαπιστώνεται στο χειρουργείο αφού η κλινική εξέταση είναι δύσκολη στον ασθενή που πονάει πολύ.

Πως δημιουργούνται αυτά τα αποστήματα;

Τα περιεδρικά αποστήματα δημιουργούνται από τη φλεγμονή αδένων που υπάρχουν φυσιολογικά στο έντερο και κοντά στον πρωκτό. Οι αδένες αυτοί κανονικά εκκρίνουν το περιεχόμενο τους στον αυλό του εντέρου αλλά μπορεί για διάφορους λόγους η έξοδος τους να φράξει. Τότε, οι μικρές αυτές κύστες φουσκώνουν, μολύνονται και αρχίζει η διαδικασία της έντονης φλεγμονής. Το πύο που αθροίζεται μεγαλώνει την κοιλότητα και αρχίζει να προβάλλει προς το δέρμα δημιουργώντας το επίσημο  απόστημα.

Σε λίγες περιπτώσεις η φλεγμονή ξεκινά από το δέρμα και δεν έχει σχέση με το έντερο. Τότε πρόκειται για σταφυλοκοκκική δερματική λοίμωξη που όμως αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, έχει την ίδια εικόνα με το περιπρωκτικό απόστημα.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Τα αποστήματα του πρωκτού είναι συχνότερα σε ασθενείς με διαβήτη, ανοσοκατασταλμένους ασθενείς και ασθενείς που πάσχουν από σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις. Μερικές φορές σχετίζονται με λοιμώξεις που ξεκινούν από ραγάδες δακτυλίου αλλά και από τραυματισμούς της περιοχής. Σε ασθενείς με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (π.χ.: νόσος Crohn) τα αποστήματα και τα συρίγγια της περιοχής είναι συχνά και η αντιμετώπισή τους απαιτεί συνεργασία με ομάδα ιατρών.

Ποια είναι τα συμπτώματα του περιεδρικού αποστήματος;

Τα κύριο σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος στην περιοχή που κάνει ακόμη και το κάθισμα αδύνατο.  Η περιοχή είναι πρησμένη, κόκκινη και μπορεί να προβάλλει ένα επώδυνο εξόγκωμα. Υπάρχει πυρετός με ρίγος και γενική αδιαθεσία και κακουχία. Εάν το απόστημα σπάσει μόνο του, μπορεί να δείτε πύο να τρέχει από το δέρμα ή από τον πρωκτό. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξετασθείτε από ιατρό.

Ποια είναι η θεραπεία του αποστήματος;

Τα αποστήματα πρέπει να ανοίγονται και να καθαρίζονται σωστά. Αυτό μπορεί να γίνει με ασφάλεια μόνο στο χώρο του χειρουργείου. Μικρά αποστήματα μπορούμε να τα ανοίξουμε μόνο με τοπική αναισθησία. Μεγαλύτερα ή βαθύτερα αποστήματα ανοίγονται και καθαρίζονται στο χειρουργείο με γενική αναισθησία. Ο χειρουργός ανοίγει τη συλλογή ώστε να αδειάσει το πύο και ξεπλένει την κοιλότητα ώστε να απομακρυνθούν μικρόβια και προϊόντα φλεγμονής. Συνήθως δεν χρειάζεται νοσηλεία εκτός εάν η σήψη έχει προχωρήσει πολύ.

Πόσο διαρκεί η ανάρρωση από την επέμβαση;

Η ανάρρωση είναι ταχύτατη και σε λίγες ημέρες μπορείτε να επιστρέψετε στις δραστηριότητές σας. Η ανακούφιση είναι άμεση και οριστική. Ο μετεγχειρητικός πόνος ελέγχεται με απλά παυσίπονα και είναι σίγουρα πολύ ηπιότερος από τον πόνο του αποστήματος. Πάντα βοηθούν τα χλιαρά λουτρά και η χρήση μαλακτικών των κοπράνων.

Ποιες είναι οι επιπλοκές των περιεδρικών αποστημάτων;

Εάν ένα απόστημα δεν αντιμετωπισθεί σωστά και έγκαιρα, μπορεί η λοίμωξη να γίνει συστηματική και ο ασθενής να κινδυνεύει από σήψη. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί η λοίμωξη να επεκταθεί στους γύρω ιστούς του περινέου και των έξω γεννητικών οργάνων και να εξελιχθεί σε γάγγραινα.

Τα αποστήματα είναι η οξεία μορφή της φλεγμονής στον πρωκτό. Η χρόνια μορφή είναι η εμφάνιση περιεδρικού συριγγίου

Ξαναγίνονται τα περιεδρικά αποστήματα;

Με την κατάλληλη θεραπεία, τα αποστήματα δεν υποτροπιάζουν. Όμως, είναι γνωστό ότι ένας άνθρωπος που είχε μια φορά στη ζωή του απόστημα έχει πιθανότητες να του ξανασυμβεί. Σε παλαιότερες μελέτες η πιθανότητα ενός ανθρώπου να έχει και δεύτερο απόστημα κάποια στιγμή στη ζωή του υπολογίστηκε σε 30%! Ευτυχώς, η σύγχρονη γνώση και κυρίως η άμεση και σωστή αντιμετώπιση μειώνουν σημαντικά αυτό το ποσοστό. Οι πιθανότητες υποτροπής όμως είναι μεγαλύτερες σε ασθενείς με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, διαβήτη ή ανοσοκαταστολή.