Ναι, η “νοσογόνος παχυσαρκία” είναι επίσημα νόσος με κωδικό Ε.66.0 όπως έχει κατηγοριοποιηθεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγεία στον κώδικα ταξινόμησης νόσων ICD-10

Μετά από μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες διαπιστώθηκε ότι η νοσογόνος παχυσαρκία μειώνει δραστικά το προσδόκιμο ζωής. Αυτό συμβαίνει μέσω της δραματικής αύξησης της επίπτωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων αλλά και του αυξημένου κινδύνου θρομβοεμβολικής νόσου, των καρκίνων του γαστρεντερικού ακόμη και των ατυχημάτων. Η καρδιαγγειακή επιβάρυνση είναι έντονη διότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι εμφανίζουν σε υψηλότατο ποσοστό μεταβολικό σύνδρομο. Δυστυχώς, σε αντίστοιχα υψηλό ποσοστό, το σύνδρομο υποθεραπεύεται. Ο σακχαρώδης διαβήτης της παχυσαρκίας δεν γίνεται πάντοτε αντιληπτός σε νεαρές ηλικίες χωρίς έλεγχο καμπύλης σακχάρου και ινσουλίνης, η υπέρταση και η υπερλιπιδιαμία είναι σχεδόν πάντα χωρίς αγωγή. Η βιολογική ηλικία των παχύσαρκων ασθενών υπερβαίνει κατά πολύ την πραγματική τους ηλικία γεγονός που αποκαλύπτεται απότομα σε συνθήκες stress όπως είναι η χειρουργική επέμβαση.

Σύμφωνα με τα δημογραφικά στοιχεία που έχουμε συλλέξει, ο τυπικός “παχύσαρκος ασθενής” που αναζητά θεραπεία, πλησιάζει τα 40 (συχνότερα είναι γυναίκα), μέσου προς ανώτερου μορφωτικού επιπέδου αλλά μέσης ή κατώτερης οικονομικής τάξης. Εργάζεται, συχνά σε δύο δουλειές εάν είναι άνδρας ενώ αν είναι γυναίκα έχει πέραν της εργασίας της, τη φροντίδα παιδιών. Φαίνεται ότι από ένα σημείο και μετά, επέρχεται ένας φαύλος κύκλος όπου η παχυσαρκία αποτρέπει ακόμη και την πιο απλή δραστηριότητα με αποτέλεσμα οι ιδιαίτερα παχύσαρκοι άνθρωποι να αποφεύγουν ακόμη και το περπάτημα. Παράλληλα, το φαγητό εγκαθίσταται τόσο ως βασική ανάγκη όσο και ως απόλαυση. Φυσικά οι παχύσαρκοι μπορεί να κατηγοριοποιηθούν σε πολλές υποομάδες (καταναλωτές μεγάλου όγκου φαγητού, καταναλωτές γλυκών κλπ) ενώ δεν λείπουν και παράλληλοι εθισμοί στο κάπνισμα ή και το αλκοόλ.

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (Body Mass Index – BMI) αποτελεί ένα εύχρηστο εργαλείο για τους ιατρούς αλλά και όλους όσους θέλουν να εκτιμήσουν σωστά το βάρος τους. Το ΒΜΙ είναι ο λόγος του βάρους προς το ύψος στο τετράγωνο. (Βάρος (Kgr)/ Ύψος²  (m)). Εάν έχουμε ΒΜΙ από 25 έως 30 θεωρούμαστε υπέρβαροι. Εάν έχουμε ΒΜΙ μεγαλύτερο από 30 θεωρούμαστε παχύσαρκοι και πάνω από 40, νοσογόνα παχύσαρκοι. Φυσικά, η βαρύτητα της παχυσαρκίας αξιολογείται πάντα σε συνάρτηση με τις επιπτώσεις που αυτή έχει στη γενική υγεία. Έτσι, ένας άνθρωπος με ΒΜΙ 35 και σακχαρώδη διαβήτη, έχει απόλυτη ένδειξη να υποβληθεί σε επέμβαση.

Η σύγχρονη βαριατρική χειρουργική προέκυψε από την πλήρη αποτυχία των συντηρητικών τεχνικών απώλειας βάρους σε βάθος χρόνου. Έχει αποδειχθεί ότι οι δίαιτες και η φαρμακευτική υποστήριξη, δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της παχυσαρκίας σε περισσότερο από το 5% των παχύσαρκων. Οι παχύσαρκοι αποτυγχάνουν με τις συνεχείς δίαιτες διότι χωρίς να το αντιλαμβάνονται καταναλώνουν πολύ περισσότερες θερμίδες από όσες υπολογίζουν. Αντίστοιχα ασκούνται πολύ λίγο. Η βαριατρική χειρουργική εξαπλώθηκε ιδιαίτερα για τον πρόσθετο λόγο ότι πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται πλέον λαπαροσκοπικά χωρίς μεγάλες τομές που για τους παχύσαρκους ασθενείς ήταν επίπονες και επικίνδυνες. Όμως, η χειρουργική επέμβαση είναι μόνο ένα κομμάτι της θεραπείας της νοσογόνου παχυσαρκίας. Οι ασθενείς πρέπει να υποστηρίζονται μακροχρόνια από εξειδικευμένους διαιτολόγους και ψυχολόγους ώστε τα θαυμάσια αποτελέσματα της χειρουργικής να διατηρούνται. Η επιτυχία της θεραπείας στηρίζεται στη στενή συνεργασία με τον ασθενή σε όλα τα στάδια της αντιμετώπισης. Πριν το χειρουργείο, θα ενημερωθείτε και θα επιλέξουμε μαζί την ιδανική επέμβαση. Η επιτυχία έρχεται μέσα από το συνδυασμό της εμπειρίας της χειρουργικής ομάδας μας με τη δική σας θέληση για αλλαγή.

Οι επεμβάσεις της βαριατρικής χειρουργικής κατ’ αρχήν ακολουθούν τη βασική λογική του περιορισμού της δυνατότητας λήψης τροφής. Αυτό επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους, όπως να μειωθεί η χωρητικότητα του στομάχου, ή να περιορισθεί σημαντικά η δίοδος της τροφής προς το στομάχι. Σε περιπτώσεις όπου αυτό δεν κριθεί επαρκές, έχουν σχεδιασθεί επεμβάσεις όπου ο χειρουργός τροποποιεί τον γαστρεντερικό σωλήνα ώστε η τροφή να μην απορροφάται πλήρως αλλά να “διέρχεται” από τον οργανισμό χωρίς να απορροφάται. Η επιλογή της κατάλληλης επέμβασης είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που γίνεται από κοινού με τον ασθενή και μετά από αναλυτική ενημέρωση.

Η νοσογόνος παχυσαρκία συνοδεύεται από υψηλότατο κόστος για τους ασθενείς, τα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία αλλά και τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Το σύνολο σχεδόν των παχυσάρκων έχει ξοδέψει σημαντικά ποσά στη βιομηχανία του αδυνατίσματος με πενιχρά αποτελέσματα. Οι παχύσαρκοι καταναλώνουν πόρους που το σύστημα υγείας και αυτό αδυνατεί να τους καλύψει. Οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες απλά πλέον δεν ασφαλίζουν ανθρώπους με υψηλό BMI και συνήθως δεν καλύπτουν το κόστος επεμβάσεων παχυσαρκίας. Στην Ελλάδα, προκειμένου τα ασφαλιστικά ταμεία να καλύψουν μέρος του κόστους μιας επέμβασης, απαιτείται έγκριση από την αντίστοιχη επιτροπή. Τα ελάχιστα όρια για την έγκριση της αίτησης είναι ΒΜΙ μεγαλύτερο από 40 ή ΒΜΙ μεγαλύτερο από 35 και μια σχετική με την παχυσαρκία πάθηση.

Αν και ήδη εκπαιδευμένος στην ογκολογία του πεπτικού, βρέθηκα το 2007 στο Τμήμα Βαριατρικής Χειρουργικής του Πανεπιστημίου, δίπλα στον χειρουργό παχυσαρκίας Ευάγγελο Μενενάκο. Όπως πρέπει να συμβαίνει, η μαθητεία εξελίχθηκε σε συνεργασία και μετά ήρθε η αυτοτελής πορεία. Συμμετείχα λοιπόν σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό χειρουργείων παχυσαρκίας όλων των τύπων πριν ξεκινήσω τη δική μου σειρά επεμβάσεων με έδρα τότε την 1^η Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική στο Ιπποκράτειο. Σήμερα έχοντας συμμετάσχει ή εκτελέσει πλέον περισσότερες από  500 βαριατρικές επεμβάσεις όλων των ειδών και με πλούσιο ερευνητικό έργο, επιλέγω με τον ασθενή μου την καλύτερη λύση και προχωράμε με σιγουριά.